Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED), öğretmenler gününde, görme engelli öğretmenlerin sorunları hakkında gerçekleştirdiği anketin sonuçlarını açıkladı.
Öğretmenler Günü olarak kutlanan 24 kasımda, öğretmenlik mesleğinin önemini vurgulayan etkinlikler gerçekleştiriliyor. Eğitimde Görme Engelliler Derneği ise, sayısı 1.000 civarında olan görme engelli öğretmenlerin sorunlarını yaptığı anketin verileriyle açıklıyor.
Anket hakkında açıklamalarda bulunan EGED Yönetim Kurulu Üyesi Merve Erten; "Biz, engelli öğretmenlerin mesleki sorunlarını ilgi alanı olarak belirleyen bir derneğiz. Ülkemizde görme engelli öğretmenlerin sayısı her geçen gün daha da artıyor. 2014-2015 eğitim-öğretim yılı verilerine göre Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde 896 görme engelli öğretmen bulunuyor. O tarihten sonra yapılan atamalar sonucunda görme engelli öğretmen sayısı 1.000 rakamını aştı. Derneğimize görme engelli öğretmenlerden çeşitli konularda sorunlar ulaşıyor. Bu nedenle, görme engelli öğretmenlerin mesleğini gerçekleştirirken karşılaştığı sorunları verilerle ortaya koymak için bir anket düzenledik” şeklinde konuştu.
Görme engelli öğretmenlerin en büyük sorunu erişilebilirlik ve önyargı
Anketin internet ortamında, Ocak 2017 döneminde yapıldığı bilgisini paylaşan Erten; "Anket sonuçlarına göre; görme engelli öğretmenlerin erişilebilirlik ve önyargı sorunlarıyla karşılaştığını görüyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sunulan, başta e-kitaplar olmak üzere hiçbir ders içeriği görme engelli öğretmenler için erişilebilir değil. Braille (kabartma) olarak basılan kitaplarda bile, fotoğraf ve karikatür gibi görsel içerikler hakkında bilgilere yer verilmiyor. Her geçen gün kullanımı teşvik edilen EBA (Eğitimde Bilişim Ağı) ise; ne görme engelli öğretmenlere, ne de öğrencilere hitap etmiyor. Diğer taraftan bazı okullarda görme engelli öğretmen istenmiyor. Ona ders verilmiyor ya da sadece seçmeli derse girmesine müsaade ediliyor. Anket sonuçları da bu tespitlerimizi doğruluyor" diyerek sözlerini sonlandırdı.
Anket sonuçları arasında öne çıkan veriler şöyle:
*Katılımcıların %60’ı erkek, %40’ı kadınlardan oluşuyor.
*Katılımcıların %57'si %90 ve üzeri, %15'i ise %80-89 arası görme kaybına sahip.
*Katılımcıların %75'i 10 yıldan az bir süredir görev yapıyor. Dolayısıyla görme engelli öğretmenlerin büyük bir bölümü gençlerden oluşuyor.
*Katılımcıların %89'u genele hitap eden eğitim kurumlarında çalışıyor. Bu durum, herhangi bir okulda görme engelli öğretmene rastlama ihtimali bulunduğunu gösteriyor.
*Katılımcılar en fazla Türkçe, Sosyal Bilgiler, Rehberlik, Tarih ve Türk Dili ve Edebiyatı branşlarında görev yapıyor.
*Katılımcıların %43'ü Ankara, İstanbul ve İzmir'de bulunuyor.
*Katılımcıların %20'si aday öğretmen statüsünde. Dolayısıyla adaylık sürecinde verilen eğitimlerin görme engelli öğretmenlere uygun hale getirilmesi önem arz ediyor.
*Ankete katılan görme engelli öğretmenlerin %97'si çeşitli düzeylerde bilgisayar kullanabiliyor. Hiç görmeyenler ekran okuyucu yazılımlardan, az görenler ekran büyültme uygulamalarından yararlanıyor. Fakat Fatih Projesi kapsamında okullara kurulan etkileşimli tahtaları kullanabilenlerin oranı %64; dağıtılan tablet bilgisayarları kullananların oranı ise %55. Verilen bilgiye göre; hem tahtalar, hem de tablet bilgisayarlar görme engelli öğretmenler için erişilebilir değil. Bunları kullanabilenler kendi imkânlarıyla ek donanım veya yazılımlar temin ediyor. Ayrıca Bakanlık bünyesinde verilen uzaktan eğitimlerden görme engelli öğretmenler yararlanamıyor.
*EBA; Bakanlığın dijital eğitim içeriklerini bir araya getirdiği bir portal. Anket katılımcıları da %80 oranında ders kitaplarına dijital ortamda ulaşmak istiyor. Fakat EBA üzerinden indirilebilen ders kitaplarının kendilerine uygun olduğunu düşünenlerin oranı yalnızca %9. Bu kesim görme kaybı düşük kişilerden oluşuyor. Video ve görüntü dosyalarının erişilebilir olduğunu söyleyenlerin oranı ise %12'yi geçmiyor. Ayrıca EBA internet sitesinin erişilebilirlik kriterlerine göre tasarlandığını ifade edenlerin oranı sadece %16.
*Görme engelli anket katılımcıları kurum içi yazışmaları sağlıklı olarak takip edemiyor. Sadece %17'lik bir kesim, yazışmaların kendisine dijital ortamda ulaştığını dile getiriyor.
*Anket katılımcısı görme engelli öğretmenlerin %17'si idarecileriyle ilişkilerini olumlu olarak değerlendirmezken; %20'si ise tamamen ya da kısmen mobinge uğradığını düşünüyor.
*Ankete katılan görme engelli öğretmenlerin %97,5'i öğrencileriyle olan ilişkilerini olumlu olarak değerlendiriyor.
Anket sonuçlarının tamamına, www.eged.org/anketsonucort adresinden ulaşılabiliyor.