“TBMM Faaliyetlerinde Engellilik Politikası” başlıklı 5. Hak Temelli Sivil Toplum semineri, Dokuz Eylül Üniversitesi'nde Araştırma Görevlisi Adil Çamur'un katılımıyla, 3 Haziran 2020’de, Google Meet platformunda gerçekleşti. Seminerin moderatörlüğünü Emre Taşgın yürüttü. Programı yaklaşık 35 kişinin takip ettiği görüldü. Emre Taşgın, EGED tarafından önceki haftalarda düzenlenmiş hak temelli sivil toplum seminerlerinden ve lobicilik faaliyetlerinde karar vericilerden olan millet vekilleriyle yapılan görüşmelerden bahsederek engelliliğin meclisteki konumunu anlatmak üzere sözü Adil Çamur’a verdi. Adil Çamur, yürüttüğü doktora tezinde, engellilik ve politika üretimi alanında çalıştığını söyleyerek sunumuna başladı. Kamu yönetimi disiplininde, engelliliğin sosyolojik, psikolojik boyutundan çok uluslararası ve ulusal düzlemde engelliliğin politik sürecinin akademik çalışmalarda var olduğunu ifade etti. Dolayısıyla kamu yönetimi alanı çalışmalarıyla, Türkiye’de Engelliliğin politika analizi, engelliliğe dair kanun yapma tekniği, özürlü / sakat / engelli ayrımı üzerinde, yapılan kanunları denetleme, yapılan sınıflandırmaları kontrol etme sahasında faaliyet gösterdiğini aktardı. Çamur, engelliliğin TBMM’de hangi alanlarda var olduğunu yedi başlıkta toplayarak bir tespitte bulundu. Birinci başlıkta, hükumetlerin programlarında engelli politikalarının olması gerektiğinden ancak bazı hükumet programlarında engelli bahsi geçmediğinden çeşitli eleştirilere maruz kalan dönemleri inceledi. İkinci başlığa, hükumetlerin kalkınma planlarını yerleştirdi. Bu kalkınma planlarını 1983’den günümüz tarihine gelene kadar detaylandırdı. Bütün kalkınma planlarında engelli ibaresi geçmese dahi onuncu kalkınma planında özürlü ifadesinin yer aldığını dile getirdi. Üçüncü başlıkta, bütçe görüşmelerinde engellilerin var olduğuna değindi. Dördüncü başlıkta, kanunları ele aldı. 1983’den beri bazı kanunların görüşüldüğünü ancak kimi kanunların meclisten geçerken bazılarının görüşülmesine rağmen kanunlaştırılmadığından bahsetti. Beşinci başlığa, engellilikle ilgili gündem dışı konuşmaları iliştirdi. O dönemin gündeminde ne olursa olsun genellikle gündem konusunu rehabilitasyon ve istihdam çalışmalarının belirlediğini söyledi. Altıncı başlıkta, mecliste konuşulan soruların neler olduğunu açıkladı. Bu sorulardan bazılarını şu şekilde, “Bir kurumda ne kadar engelli çalışmalı?”, “Engelliye KDV kaldırılıyor mu?” sorularını örnekledi. Bu soruların sivil toplum kuruluşlarının etkisiyle genişlediğini ve bunun öneminin engelli politikasının gelişiminde yüksek olduğunu vurguladı. Sivil toplumun etkisiyle ve engelliliğin politikalarda yer almasıyla tıbbi modelin etkisinin azaldığını belirtti. Çamur yedinci başlıkta, akademik araştırmaları konu edindi. Mecliste araştırma komisyonlarının kurulduğundan ve araştırma sonuçlarının kamuoyuyla paylaşıldığından söz etti. 1992’de engelliler komisyonunun kurulduğunu ve bu komisyonların raporlarıyla kanunların çıkarıldığı üzerinde durdu. Kanunların çıkarılmasında uluslararası sözleşmelerin motive edici olduğuna işaret etti. Bir katılımcının sorusu üzerine, mecliste engelli millet vekillerinin olmasının engelli politikalarının çıkarılmasında etkili olduğundan ve sivil toplum kuruluşlarının politikaları önemli ölçüde etkilediğinden bahsederek sunumunu bitirdi. Program, katılımcıların sorularının yanıtlanmasıyla ve karşılıklı katkılarla sona erdi. Etkinliği Youtube üzerinde izleyin