Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED), görme Engelli 12. sınıf öğrencisi Berra Yami’ye Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) kapsamında yapılan Yabancı Dil Testi’ni (YDT) okuması için branşları Türkçe ve biyoloji olan iki öğretmeni görevlendirmesi üzerine, öğrencinin yaşadığı mağduriyet ve hak kaybına ilişkin kamuoyunu bilgilendirme gereği duymuştur.
GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİYE İNGİLİZCE SORULARINDAN OLUŞAN TESTİ SESLENDİRMEK İÇİN TÜRKÇE VE BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ GÖREVLENDİRİLDİ
Görme engelli 12. sınıf öğrencisi Berra Yami 8 – 9 Haziran 2024 tarihlerinde yapılan YKS’ye (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) okuyucu ve işaretleyici ile girmiştir. Üç oturum olarak yapılan bu sınavın 9 Haziran 2024 Pazar tarihinde gerçekleştirilen yabancı dil testi oturumundaBerra, okuyucu ve işaretleyici olarak görevlendirilen personelin Türkçe ve biyoloji öğretmeni olduğunu öğrenmiştir. Berra, Okuyucuların değiştirilmesi, ingilizce testini okuma yeterliğine sahip kişilerin bu iş için görevlenddirilmesi talebiyle sınav sorumlularıyla görüşmüş ve bu talebinin karşılanamayacağı cevabını almıştır. Ardından bir miktar İngilizce bildiğini iddia eden Türkçe öğretmeni ile birkaç soruyu çözmeyi denese de bu sağlıklı olmadığı için sınavı bırakmak istemiştir. Berra, sorumlularla tekrar görüşmüş, bu durumun tutanak altına alınmasını ve sınavın sonlandırılmasını talep etmiştir. Ancak bu talebi de reddedilmiş ve sınavın yasal süresinin bitimine kadar sınıfta beklemesi istenmiştir. Sonuçta Berra resmi olarak sınavı tamamlamış görünmektedir. Oysaki sınav merkezinden ayrılması için gereken yasal süreyi doldurmak üzere ingilizce testini okuma yeterliliğine sahip olmayan bir Türkçe ve bir biyoloji öğretmeni ile beklemek zorunda kalmıştır.
Berra bu süreçte iki defa sınav sorumlularıyla görüşmüştür. İlkinde okuyucularının değiştirilmesini ve yeterli kişilerin görevlendirilmesini, ikincisinde ise okuyucuların ingilizce testini okuma yeterliliklerinin olmadığının tutanak altına alınmasını talep etmiştir. Her iki talebi de sözel olarak reddedilmiştir. Kendisine sınav süresinin bitimine kadar beklemesi, konuya ilişkin taleplerini ÖSYM’ye dilekçe aracılığıyla iletmesi söylenmiştir. Berra, adil olmayan bu sürece dair mücadelesini resmi kanallardan yapmaya devam edecektir.
“İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ OLMAK ARTIK BENİM İÇİN BİR SEÇENEK DEĞİL”
Kariyerinin bir sınav türüne bağlı olmasını istemeyen Berra, tüm alanlarda puanının hesaplanması için YKS’de üç oturuma da girmiş, tercih döneminde ilgi yetenek ve değerlerine uygun birkaç seçeneği değerlendirmeyi amaçlamıştır. Yaşadığı bu mağduriyetten sonra maalesef İngilizce öğretmenliği bu seçenekler arasında yer alamayacaktır. ÖSYM nezdinde hak arama sürecini başlatan Berra, yalnızca kendi mağduriyetinin giderilmesini değil, bu tür mağduriyetlerin bir daha yaşanmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını beklemektedir.
“Engelli salonlarında görev almak istiyorum” demek okuyucu olmak için yeterli
EGED , kurulduğu günden bu yana öz kaynaklarıyla yürüttüğü Uzaktan Eğitim Akademisi Projesi kapsamında düzenlediği YKS kursları sırasında hedef kitleden aldığı geri bildirimler doğrultusunda YKS’de pek çok görme engelli öğrencinin başına benzer durumun geldiğini gözlemlemektedir. Engelliler için daha kapsayıcı, onların akranları gibi kendi başlarına sınava girmelerini mümkün kılacak imkanları sağlamakta zorlanan ÖSYM, görme engellilerin sınavlarında soru kitapçıklarını seslendirmek ve adayın cevaplarını cevap kağıdına işaretlemek için okuyucu ve işaretleyici adıyla personel görevlendirmektedir. Ancak bu görevlilerin seçimi herhangi bir ölçüte bağlı değildir. ÖSYM tarafından düzenlenen sınavlarda görev almak isteyen herhangi bir kamu görevlisinin yalnızca ilgili başvuru formunda “engelli salonunda görev almak istiyorum” seçeneğini işaretlemesi bu göreve seçilmesi için yeterlidir. Bu nedenle adaylarla eşleştirilen okuyucuların okumaları gereken testleri okuma yeterliliğine sahip olmadığı durumlar oldukça sık yaşanmaktadır. Matematik testini bir müzik öğretmeni, ingilizce testini bir biyoloji ya da Türkçe öğretmeni seslendirebilmektedir. Okuyucuların bir testi başarılı okuması maalesef şansa bağlı bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Sınav merkezli bir sisteme sahip olan ülkemizde, bir doğru sorunun bile adayların eğitim hayatları üzerinde önemli etkisi olduğu düşünüldüğünde, okuyuculardan kaynaklanan mağduriyetlerin küçük ya da büyük olarak sınıflandırılması pek doğru olmayacaktır. Ancak özellikle sayısal alan ve yabancı dil testlerinin okunamaması büyük mağduriyetler doğurmaktadır. ÖSYM tarafından bu süregelen sorun için bir tedbir alınmamakta ve konuya ilişkin hak kayıpları sürmektedir. Hakkını hukuk yoluyla elde etmek durumunda kalan öğrencilere ilişkin medyada haberler de yer almaktadır. Bu halde bile eşitlik sağlanamamaktadır çünkü hukuki süreç devam ederken tercih süreci işlemekte; aday istediği alanda eğitim alamamaktadır.
ÖSYM İLE DİYALOG SÜRECİ YÜRÜTÜYORUZ
EGED, Berra Yami’nin ingilizce testini okumak üzere Türkçe ve biyoloji öğretmeni görevlendirilmesi nedeniyle yaşadığı hak kaybını önlemek için ÖSYM ile etkili ve yapıcı bir diyalog süreci yürütmektedir. Görme engellilerin eğitimi alanında hak temelli mücadele tarzını benimsemiş bir sivil toplum örgütü olan EGED, yürüttüğü Uzaktan Eğitim Akademisi projesi kapsamında verilen YKS kurslarında eğitim alan ve üniversite sınavına giren birçok öğrencisi kanalıyla okuyucu mağduriyeti iddialarından haberdar olmaktadır. Berra, bu yıl mağduriyet yaşayan birkaç öğrenciden yalnızca biridir. EGED, bazılarının isimleri basına da yansıyan görme engelli adayların hak arama süreçlerinde yanlarında durmaya devam edecektir. Bununla birlikte, engelli adayların ÖSYM tarafından düzenlenen sınavlarda ayrımcılığa uğramamaları, bu sınavların kapsayıcı biçimde uygulanabilmesini sağlayacak tedbirlerin alınabilmesi için ÖSYM ile temaslarını sürdürmektedir. Mağduriyetler giderilinceye kadar EGED konuyu takip etmeye, ÖSYM ile diyalogu sürdürmeye ve kamuoyunun gündeminde tutmaya devam edecektir.
Kategori: Basın Açıklamaları