Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED), Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı eğitim kurumlarında görev yapan ve sayısı 1400'ü bulan görme engelli öğretmenlerin mesleğini erişilebilir ve ayrımcılığa uğramaksızın yapabilmesi amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. EGED bu kapsamda, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nden sadece bir gün sonra, görme engelli bir öğretmenin uğradığı onur kırıcı hadise konusunda yaşananları kamuoyuyla paylaşmak ve sürecin takipçisi olacağını ilan etmek maksadıyla aşağıdaki açıklamayı yapma gereksinimi duymuştur.
Geçtiğimiz hafta Manisa'nın Yunus Emre İlçesi’nde oldukça rahatsız edici bir olay yaşandı. Ücretli öğretmenlik başvurusu yapan görme engelli Müge Turanlı'ya bir okulda otizmli öğrencilere yönelik açılacak özel eğitim sınıfına görevlendirildiği bildirildi. Fakat görevine başlayıp sadece 3 saat ders işleyen Turanlı’ya, Yunus Emre İlçe Müdürlüğü'nden arayan bir kişi tarafından kendisinin atamasının bir hata sonucunda gerçekleştirildiği ve görevine devam edemeyeceği söylendi. Turanlı, Ders sırasında bir telefonla aranarak görevden alınmasının nedenini İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne yazılı olarak sordu. Yetkililerle yüz yüze görüşmeleri esnasında ise kendisine velilerin tepki gösterdiği ifade edildi. Olayın sosyal medyada yankı uyandırması üzerine, Yunus Emre İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nden bir yetkili, gece saatlerinde daha önce görevden alındığı okula dönebileceğini aktardı.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın, büyük olasılıkla İl veya ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü yetkililerine dayanarak BBC Türkçe'ye yaptığı yazılı açıklamada ise, olayla alakalı olarak; görevlendirildiği Kaynaştırma sınıfındaki öğrenci velilerinin talepleri ve Okul İdaresi ile İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünün gözlem ve değerlendirmeleri sonucu Turanlı'nın daha farklı bir okulda görevlendirilmesinin kararlaştırıldığına vurgu yapıldı. Açıklamanın devamında, söz konusu görevlendirme kararının tebliği konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmediğinin ortaya çıktığı, olayla ilgili kişilerin uyarıldığı ve Turanlı'dan özür dilendiği dile getirilerek; kendisine başvurduğu alternatif alanlarda görevlendirme yapılabileceğinin bildirildiği de ifade edildi.
Gelinen aşamada şu saptamalarda bulunmak mümkündür:
1) Yaşanan olay, Engelliliğe yönelik ötekileştirmenin, ayrımcılığın ve onur kırıcılığın en somut örneklerinden biridir.
2) Hiçbir kamu çalışanına telefonla "pardon" denilerek görevden alındığı bildirilemez; bunun usul ve esasları mevzuatla belirlenmiştir.
3) 3 saatlik bir ders sonucunda velilerin Turanlı'ya karşı çıktıkları iddiasıyla atamanın buna dayanılarak iptal edildiği gerekçesi, teyit edilmeye muhtaçtır.
4) Bakanlığın yaptığı açıklamada, Okul İdaresi ile İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünün gözlem ve değerlendirmelerine vurgu yapılmıştır. Yalnızca 3 saatlik bir ders sürecinde nasıl bir izleme ve değerlendirme çalışmasının yapıldığı ve ivedilikle karar alındığı bir soru işareti olarak karşımıza çıkmaktadır.
5) Turanlı Okul İdaresi ile İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünün gözlem ve değerlendirmeleri sonucunda görevden alındığına göre; olayın kamuoyuna ulaşmasının ardından tekrar aynı kuruma dönebileceğinin bildirilmesi ilginç bir gelişmedir. Ayrıca, o kadar yaşanmışlıktan sonra Turanlı'nın aynı eğitim kurumunda ne kadar rahat ve verimli bir çalışma ortamı bulabileceği de merak konusudur. Diğer taraftan; Bakanlığın açıklamasıyla Turanlı'nın ifadeleri de aynı değildir. Bakanlık Turanlı'ya farklı alternatifleri sunduğunu söylerken, Turanlı aynı eğitim kurumuna dönebilmekten bahsetmektedir.
6) Oldukça açık ve net bir şekilde görülmektedir ki; yukarıda detayları açıklanan olay, görme engelli bir kişinin özel eğitim sınıfında öğretmenlik yapamayacağı önyargısıyla hareket eden Yunus Emre İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yetkililerinin, çeşitli mazeretler öne sürerek her yönüyle Turanlı'yı engelli ayrımcılığına maruz bırakmasıdır. Olayın kamuoyunda yayılması ve Cumhurbaşkanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı gibi kurumlara ulaşması üzerine ise, Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü, kendisini uzlaştırıcı bir rol üstlenmek durumunda hissetmiştir.
Yaşanan bu onur kırıcı olaydan ciddi derecede rahatsızlık duyduğunu ve konuyu takip etmeyi sürdüreceğini kamuoyuna açıklamayı misyonunun gereği sayan Eğitimde Görme Engelliler Derneği'nin süreçle ilgili beklentileri ise şu şekildedir:
1) Müge Turanlı'ya görevden alınma gerekçesi yazılı olarak bildirilmelidir.
2) Yaşanan bu onur kırıcı ve engelli ayrımcılığı olarak tanımlayabileceğimiz olayda rolü olan tüm yetkililer hakkında soruşturma açılmalı ve süreç şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
3) Milli Eğitim Bakanlığı'nın olumlu politikaları sayesinde Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görev yapan görme engelli öğretmen sayısı 1400'e yaklaşmıştır. Bakanlığımızın engelli öğretmenlerin atanmasıyla ilgili tutumunu, bu kişilerin mesleğini yaparken karşılaştığı erişilebilirlik sorunları ve uğradıkları ayrımcı uygulamaların giderilmesi konularında da göstermesi en büyük beklentimizdir. Buna bağlı olarak; eğitim kurumu idarecileriyle İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinin engelli öğretmenlerin kullanmakta olduğu destek teknolojiler ve izledikleri yöntemler konusunda bilgilendirilmeleri sağlanmalıdır. EGED, bu süreçte şimdiye kadar olduğu gibi, gelecekte de Bakanlığımız ile işbirliğinde olmaya devam etmek arzusundadır.
4) Öğretmenimiz Müge Turanlı, sorununu kamuoyunun gündemine taşımayı başarmıştır. Ancak O'nun kadar girişimde bulunma fırsatı olmayan ve bu nedenle kamuoyunda rastlamadığımız çok fazla kişinin sorunları bulunmaktadır. Bunların çözümünde Bakanlığımızın hem taşra, hem de merkezi teşkilatı üzerine düşen görevleri yerine getirmelidir.
5) Müge Turanlı'nın ilerleyen süreçte herhangi bir eğitim kurumunda görevlendirilip görevlendirilmeyeceğine bakılmaksızın; adı geçen İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yetkililerinin Turanlı'nın iade-i itibarını gözeterek kamuoyu önünde özür dilemesi gerekmektedir.
EGED, hiçbir görme engelli öğretmenin “pardon” denilerek görevden alınmasına sessiz kalamaz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.