18 Ocak 2014 Cumartesi tarihinde, Eğitimde Görme Engelliler Derneği İzmir Temsilciliği tarafından, Sosyal Projeler Dairesi/Abi Abla Kardeş Toplantı salonu'nda görme engelli öğretmenlerin sorunlarına ilişkin çözüm önerilerinin paylaşılmasına yönelik gerçekleştirilen toplantıda görme engelli öğretmenlerin idari personel, öğrenci ve velilerle ilişkisi ele alındı. Farklı branşlardan katılım gösteren öğretmenler karşılaştıkları sorunlarla ilgili olarak tecrübelerini paylaştı. Ayrıca İzmir'de uygulanmak üzere bazı kararlar alındı.
Bu raporda görme engelli öğretmenlerin farklı konularla ilgili tecrübelerinden yola çıkarak, görme engelli öğretmenlerin faydalanabileceği bazı önerilere ve il genelinde uygulanmak üzere alınan kararlara yer verilmiştir.
A) Görme Engelli Öğretmenlerin Mesleğini İcra Ederken Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri:
1) İdari Personel İle Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri:
Görme engelli öğretmenlerin idareyle ilişkilerini etkileyen en önemli faktör, görme engelli öğretmenin sınıf yönetiminin nasıl olacağı konusudur. İdari personel görme engelli öğretmenin sınıfa hakimiyeti konusunda endişeler yaşayabilmektedir. Bu nedenle idareciler ilk zamanlarda görme engelli öğretmenlerin sınıflarını sık sık denetleyebilmektedirler. Öte yandan idarecilerin en önemli endişelerinden biri de velilerden şikayet gelmesi olasılığıdır. Görme engelli bir öğretmen sebebiyle velilerden şikayet geleceği korkusunu taşıyan idareci, bu nedenle okulunda görme engelli bir öğretmenin görev yapmasına sıcak bakmayabilir. Fakat görme engelli öğretmen sınıf hakimiyetini sağlayarak idarecinin endişelerini yersiz çıkarırsa idarecilerin tutumunda da bir değişme olabilir. Ancak sabit fikirli idarecilerin ne yapılırsa yapılsın fikirlerinin değişmemesi durumuyla da karşılaşılmaktadır. Okullarda "Bir öğretmen idareye ne kadar az sorun götürürse o kadar iyi bir öğretmendir" şeklinde bir bakış açısı hakimdir. Ayrıca görme engelli öğretmene istediği kadar ek ders verilmemesi de karşılaşılan sorunlar arasındadır. Mobinge maruz kalan bazı görme engelli öğretmenler ise yakında bir engelli okulu varsa oraya görevlendirilmek, hiç ders verilmemek veya yalnızca seçmeli derslere girmesine müsaade edilmek gibi muamelelere maruz bırakılabilmektedirler. Görme engelli öğretmenlerin bu tür ayrımcı ve mobing içeren tutumlarla hak temelli bir şekilde mücadele edebilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı mevzuatı hakkında yeterli bilgiye sahip olması gerekmektedir.
2) Sınavların Yapılması ve Değerlendirilmesi:
Görme engelli öğretmenlerin yaşadığı en önemli sorunlardan biri sınav kağıtlarını nasıl okuyacağı konusudur. Bunun için standart bir çözüm mevcut değildir. Her öğretmen kendine özgü yöntemler geliştirmiştir. Özellikle yeni atanan görme engelli öğretmenler, alanıyla ilgili bir bölümde öğrenim gören bir üniversite öğrencisine ücret karşılığı sınav kağıtlarını okutmakta ve birlikte ödev kontrolü yapmaktadırlar. Diğer bir yöntem ise, üniversitelerde verilen topluma hizmet uygulamaları dersini alan öğrencilerin bu işe yönlendirilmesini temin etmektir. Sınavlar genellikle güvenilir bir öğretmenin dersinde, o öğretmenin gözetiminde yapılır. Mevcudu az olan sınıflarda görme engelliler de tek başına sınavı idare edebilir; fakat yine de bir öğretmen eşliğinde sınavın yürütülmesi tavsiye edilmektedir.
3) Sınıf Hakimiyeti: Görme engelli bir öğretmenin sınıfı nasıl idare edeceği idarenin, diğer öğretmenlerin ve velilerin ortak kuşkusudur. Görme engelli bir öğretmenin sınıfa ilk girdiğinde kendisinden ve engelinden bahsetmesi; nasıl okuyup yazdığı ve bilgisayar kullandığı gibi konularda öğrencileri bilgilendirmesi öğrencilerin ona saygı duymasını sağlayabilir. Ödevini sürekli yapan ya da başarılı bir grafik çizen öğrencilere sınıfta konuşanları yazma veya tahtayı kullanma gibi görevler verilerek öğrencilerin derse motivasyonunu yüksek tutmak ve hakimiyeti bu şekilde sağlamak sıkça kullanılan yöntemler arasındadır. Bir öğrencinin en çok velisinden korkacağı düşüncesinden hareketle, öğrencinin derste huzuru bozacak davranışlarının sık sık yinelenmesi halinde velisine haber vermek yoluna da başvurulmaktadır. Görme engelli bir öğretmenin derste oturmaması ve sürekli sınıfta dolaşması önemlidir. Ayrıca görselliğin son derece önemli olduğu günümüzde projeksiyon vb. teknolojik cihazlardan mümkün olduğunca yararlanılmalıdır. Görme engelli öğretmen, çalıştığı okulda yeterli sayıda projeksiyon yoksa, var olanların gerektiğinde kendisine tahsis edilmesini talep etmelidir. Görme engelli öğretmenin bir öğrenciyle konuşurken yüzünü ondan tarafa dönmesi ya da uzakta durmak yerine yanına yaklaşması, öğrenciye soru sorduktan sonra sırtını sıvazlamak, teşekkür etmek gibi davranışlarla onun saygı ve sevgisini kazanarak onure etmesi, sınıf hakimiyetini sağlayabilmek bakımından önem arz etmektedir.
4) Çevreyle İlişkiler:
Görme engelli öğretmenin çevresiyle ilişkilerinde sürekli isteyen ve yalnızca alan konumunda olmaması önemlidir. Söz gelimi; notlarını girmek için E-Okul sistemini kullanırken başkasından yardım almak, okulda tek başına hareket etmek yerine sürekli bir kişiyle gezmek gibi davranışlar onun çevreyle olan ilişkilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Görme engelli öğretmen okulun her tarafında tek başına dolaşacak düzeyde bağımsız hareket becerisine sahip olmalıdır.
5) Velilerle İlişkiler:
Veliler için en önemli kaynak öğrencidir. Okuldaki her türlü konuyla ilgili öğrencinin vereceği bilgi veli için en önemli referanstır. Bu nedenle görme engelli öğretmenin velilere sınıf hakimiyetini nasıl sağladığı, sınav ve ödevleri nasıl değerlendirdiği gibi konularda ikna edici bilgiler vermesi onlarla iyi ilişkiler kurabilmesi için önemlidir.
6) İstismarla Mücadele:
Uzun yıllardır okulları engelliler adına para toplamak için zarf dağıtmak, ürün satmak ya da konserler vermek gibi çeşitli yöntemler kullanan birçok dernek ve vakıf ziyaret etmektedir. Görme engelli öğretmen bu tür uygulamaların engellileri istismar etmekten başka bir işe yaramadığını ve engelli bireylere faydadan çok zararı olduğunu anlatmaya çalıştığında çevresi tarafından bencillikle itham edilebilmektedir. Şöyle ki; ona herkesin kendisi gibi iyi imkanlara sahip olmadığı ve bu nedenle onlara yardım etmek gerektiği söylenmektedir. Okullardaki engelli istismarının önlenebilmesi için örgütlü bir şekilde mücadele edilmesi zorunluluk halini almıştır.
B) İzmir Genelinde Alınan Kararlar:
Toplantımızda görme engelli öğretmenlerin yaşamış olduğu genel sorunların yanında il genelinde uygulanmak üzere aşağıdaki kararlar alınmıştır:
1) FATİH Projesi kapsamında dağıtılan tabletlerin görme engelli öğretmenlerin erişimine uygunluğunu denetlemek üzere görme engelli öğretmenlerden oluşan bir komisyon kurulmasına ve bu komisyonun söz konusu tabletleri inceleyebilmek maksadıyla girişimlerde bulunmasına,
2) Okullardaki engelli istismarına karşı farkındalık çalışmalarında bulunulmasına ve gerekli mercilerle görüşmeler yapılmasına,
3) İzmir'de görme engelli öğretmenlerle ilgili yapılacak çalışmaların koordine edilebilmesi için Türkçe öğretmeni Deniz Öztürk'ün temsilci olarak seçilmesine karar verilmiştir.
Fotoğraf Albümünü Görüntülemek İçin Tıklayın