Eğitimde Görme Engelliler Derneği - İletişim, Etkinlik ve Farkındalık Komisyonu tarafından her ay düzenlenen aylık değerlendirme toplantılarının 45'incisi, 20 Ağustos 2020 tarihinde Google Meet platformunda gerçekleştirildi.
Toplantının bu ayki gündemi, “yeni normal” olarak nitelendirilen salgın sonrası sürecin körlerin eğitim hayatına etkisi olarak belirlendi.
Toplantıya, salgın sürecinde eğitim hayatında sorunlar yaşayan ve bu sorunlara çözüm önerileri getirmek isteyen görme engelliler katıldı.
Toplantıya yaklaşık 35 kişinin katıldığı görüldü.
Toplantı; EGED’in COVİD-19 sürecinde yaptığı faaliyetlerle ilgili ön bilgilendirme yapılarak, aylık değerlendirme toplantılarının işleyişi hakkında bilgi verilerek başlatıldı.
Salgın sürecinde eğitimin nasıl devam edeceğine dair belirsizlikten bahsedildi. Önceki toplantılara atıfta bulunuldu ve farklı yaşantıların birleştirilmesinin kıymetli olduğu belirtildi.
Uzaktan ve yüz yüze eğitimin; öğrenci, veli ve öğretmen perspektifinden ele alınacağı dile getirildi.
Uzaktan Eğitime İlişkin Değerlendirmeler:
Uzaktan Eğitimde Öğrenci Deneyimleri:
EBA’da yayınlanan içeriklerin öğrenciler tarafından yeterli görülmediği ifade edildi. Öğretmen anlatımının, birebir diyaloğun öğrenciler tarafından tercih edilen yöntem olduğu dile getirildi.
Uzaktan eğitimde öğretim yöntemi olarak sunuş yoluyla öğretim kullanıldığı için öğrencilerin sıkıldığı, eğlenemediği belirtildi.
Öğrencilerin günün erken saatlerindeki derslere katılmayı tercih etmedikleri veya gün içerisinde aileleriyle veya arkadaşlarıyla katılacakları sosyal bir etkinlik var ise dersten önce sosyal etkinlikleri tercih ettikleri; devamsızlık, not gibi dersi takip etmeyi gerektiren yaptırımlar olmadığı için uzaktan eğitim sürecini önemsemedikleri ifade edildi.
Doğrudan duygusal ve fiziksel etkileşim olmadığı için öğrencinin derse katılım motivasyonunun düşük olduğu vurgulandı.”
Bazı öğrencilerin teknolojiye erişim kısıtının olması ve teknoloji kullanımında yetersiz kalmalarından dolayı ders takiplerinin yapılamadığı bildirildi.
Destek eğitimi alan öğrencilerin uzaktan eğitimde EBA’dan birebir ders alamamalarından dolayı eğitimlerinde aksamaların olduğundan bahsedildi ve aksamanın giderilebilmesi için anlık mesajlaşma uygulamalarından ses kayıtlarının paylaşılması gibi kişisel çözüm önerileri sunuldu. Bunun yanı sıra destek eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerle çalışırken uzaktan eğitimin yetersiz kaldığı, birebir etkinlik yapılması gerektiği, MEB’in destek eğitim alan öğrenciler için uzaktan eğitim sürecinde tedbirler alması gerektiği vurgulandı. Çabuk unutmalarından dolayı destek eğitimde sürekli tekrarın önemli olduğu belirtildi.
Üniversite öğrencilerinin birçoğu üniversitelerinin kullandığı canlı ders portallarının erişilebilir olmadığını, ders takiplerini anlık mesajlaşma uygulamalarından ilgili öğretim görevlilerinin ses kaydı atmasıyla gerçekleştirdiklerini, notların JPG formatında paylaşıldığı ve bu yüzden kaynak erişiminde problem yaşandığını, araştırma ödevleri için gerekli kaynaklara kütüphane ve kırtasiye kullanımının sınırlı olmasından dolayı erişemediklerinden ödevleri yapmaktaki sınırlılıklarını, elektronik formatta veya OCR edilmiş şekilde dokümanları edinmede güçlük yaşadıklarını, çoğu zaman dokümanlara erişemediklerini, üniversitenin engelli birimiyle koordinasyon sağlayamadıklarını belirtti.
AÖF sınavlarının görme engelli öğrenciler için online yapılabilmesi için EGED’in bu doğrultuda talep ve takip oluşturması için girişimlerde bulunmasının ve çalışmalar yapmasının önemli olduğu ifade edildi.
MEB tarafından yayınlanan “Özelim eğitimdeyim” uygulamasında görme engelli öğrencilere yönelik içeriklerin bulunmamasından ve engel gruplarına göre içerik geliştirme ve içeriklerin ayrıştırmasının yapılmasının uygun olabileceğinden bahsedildi.
Genel perspektifle bakıldığında görme engelli öğrencilerin uzaktan eğitim sürecine katılımında dezavantajlı olduğu, EBA’nın erişilebilirliğinin zayıf olmasıyla ve teknolojik imkân kısıtlılıklarıyla birlikte görme engelli öğrencilerin aktif biçimde katılım sağlayamadıkları belirtildi.
Uzaktan Eğitimde Öğretmen Deneyimleri:
Her öğrenciyle sınıf ortamında olduğu gibi temas kurulamadığı için iletişimde geri dönüt almada öğrencilere not aldırmada yetersizliklerin olduğu, öğrencilerin not alıp almadıklarının takip edilemediği belirtildi.
EBA Akademik Destek’in Sistemik altyapı yetersizliği nedeniyle çalışmamasından dolayı bazı derslerin verilemediği, uzaktan eğitim sürecine ilk geçişte program yapılmadan dersler dağıtılmasından dolayı portalda yavaşlamaların olduğu ve erişim kısıtlılıklarının yaşandığı, özellikle ileri yaştaki öğretmenlerin EBA’yı efektif biçimde kullanamadıkları, bunun yerine anlık mesajlaşma uygulamalarından süreci yürütmeye çalıştıkları, ileri yaştaki öğretmenlerin yanı sıra görme engelli öğretmenlerin portalın erişilebilir olmamasından dolayı hizmet içi eğitimleri almakta problem yaşadığı, EBA’nın erişilebilirliğini bakanlığın gözetmediği, erişilebilirliği göz ardı etmesi, öğretmenlerin EBA kullanımında yetersiz kaldıkları, sayısal derslerde ekran paylaşımı yapamadıkları için öğrenci tarafından takip edilemedikleri, EBA’nın özellikle mobil erişilebilirliğinin az olduğu ve bilgisayar erişimi olmayan görme engelli öğretmenlerin bu yüzden EBA’yı aktif şekilde kullanamadıkları, EBA’dan ödev gönderemedikleri, ödev gönderim ve kontrollerinin anlık mesajlaşma uygulamaları üzerinden yapılabildiği, EBA’da görme engelli öğretmene Canlı ders tanımlanmadan önce görme engelli öğretmenin sistemi inceleyebilmesi için okul idaresince ders ataması yapmasının faydalı olacağı gibi hususlar üzerinde duruldu. Bakanlık’ın ilk gündemlerinden birinin erişilebilirlik hizmetlerini gözetmek olması ve EBA’nın erişilebilir olması için önceki aylarda yapılan sosyal medya etkinliklerinden edinilen kazanımlara vurgu yapıldı, etkinliklerin elzem ve faydalı olduğu belirtildi ve bu tip etkinliklerin sürdürülmesi gerektiği dile getirildi.
Uzaktan Eğitimde Veli Deneyimleri:
EBA girişinde güvenlik kodunun seslendirilmesi kazanımı edinildiği için girişlerde sorun yaşanmadığı ancak öğretmenler tarafından paylaşılan içeriklerin kaynaştırma eğitimi alan görme engelli öğrencilere hitap etmeksizin paylaşıldığı, uyarılar sonucunda içeriklerin sade biçimde öğrenciye aktarıldığı belirtildi.
Uzaktan eğitim sürecinde Braille yazı kurslarından faydalanılamadığı dile getirildi ve Braille yazı öğretiminde öğreticinin veliyle doğrudan iletişime geçmesi, yazıyı veliye öğretmesinin ardından velinin öğrenciye Braille yazıyı öğretebileceği fikriyle birlikte bu fikrin tam zıttı ortaya atıldı. Veliye Braille yazının öğretilmesinin sakıncalı olduğu, yanlış öğrenmelerin öğrenciye veli tarafından aktarılması sonucunda yanlış öğrenmeleri düzeltmede güçlükler yaşanacağı, özellikle ilkokul 1, 2 Ve 3. Sınıf öğrencilerinin Braille yazı öğrenimine uzaktan devam ederken alınabilecek tedbirlere ilişkin Her Yerde Braille Ekibi’yle beraber uzaktan etkinlik ekibinin ortak çalışma yürütebilecekleri önerildi.
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin velilerinin de öğretmenlerle diyaloğa geçebilmesi için EBA üzerinden iletişim kurulmasının, özel eğitimde veli katılımı olduğu için elzem olduğu ifade edildi.
Yüz Yüze Eğitime İlişkin Değerlendirmeler:
Yüz Yüze Eğitimde Öğrenci Deneyimleri:
İlkokul döneminin başında olan öğrenciler için Braille eğitiminin yüz yüze olmasının mutlak olduğu belirtildi. Veli desteğinin Braille öğretiminde eksik kalacağı, görme engelli öğrencilerin gören akranları gibi veli desteği almalarının güç olduğu vurgulandı. Öğrencilere yüz yüze verilecek eğitimde Aleksi camdan yapılmış aparatın öğretmenle öğrenci arasında koruma görevi görmesi amacıyla koyulabileceği, öğrenciyle öğretmenin camın altından Braille yazı okuma pratikleri yapabileceği önerisinde bulunuldu.
Destek eğitim alan öz bakımı yetersiz olan öğrencilerle yüz yüze eğitimin riskli olabileceği, sürekli dokunsal temas olduğu ve bu dokunsal temas elimine edilerek iletişim kurmanın da öğrenci açısından yetersiz kalabileceği, dokunsal temasa geçmeden öğretilemeyeceği belirtildi.
Kör öğrencilerin yüz yüze eğitiminde yeni duruma adapte olabilmesi ve öz yeterliliğinin farkında olabilmesi için psikolojik sağlamlığı geliştirici çalışmalar okul psikolojik danışmanların, sınıf öğretmenleri VE veli iş birliğiyle yürütülmeli, buna ilişkin önlemler ve destekleyici hizmetler planlanmalı; görme engelli öğrenciler pek çoğunlukla dokunsal algıyı kullandıkları için dokunsal temasın doğuracağı riskleri minimize etmek amacı ile okul ortamındaki hijyen tedbirleri için alınan önlemler bireysel olarak gösterilmeli, dezenfektanların yerleri bildirilmeli, mevcut dezenfektanların yerlerinde değişiklik yapılmamalı, yapıldıysa bile öğrenciye bildirilmeli veya öğrencilerin sınıf sıralarının sabit olduğu durumda görme engelli öğrencilerin her an elinin altında kolaylıkla ulaşabileceği küçük dezenfektan şişeleri temin edilmeli ve dezenfektanların takibi yapılmalı; öz bakımı eksik öğrencilerin velilerine öğrencilerin öz bakımını geliştirmek amacıyla seminerler verilmeli, okul yöneticilerine hizmet içi eğitimler verilmeli; yüzeylere dokunarak takibi azaltmak amacı ile okul binalarının içine v okul bahçelerine kılavuz çizgiler yapılmalı, öğrencilerin kılavuz çizgileri takip ederek hareket etmeleri sağlanmalı veya duvar takibinin yapılması amacı ile bantlar yerleştirilip değiştirilmeli; bunlar mümkün olmuyorsa görsel ve dokunsallığa hitap etmeyen ses, zemin farkı, yüzey pürüzlüğü, zeminlerin yapısını kısa zamanlı değiştirecek halı parçaları döşenerek öğrencilerin takiplerini sağlamak kolaylaştırılmalı; görme engelli kaynaştırma öğrencisinin sınıflarının bina girişlerine, özellikle lavaboya yakın olması, öğrencinin yüzeylere dokunma miktarlarını minimize etmek amacı ile tedbirler alınmalı; görme engelli öğrencilerin hem akranlarıyla hem de öğretmenleriyle dokunsal iletişimi azaltmak amacı ile bağımsız hareket eğitimlerinin erken yaştan itibaren verilmesi yönünde programlar yapılmalı, bağımsız harekette dış yönlendirmelerden yararlanabilmek için saat yönlerini öğretmek amacı ile boncuklu tabletler kullanılmalı; okul psikolojik danışmanlarınca velilere ve öğrencilere destek sağlanmalı, öğrencilerin birbirlerine temas etmeden (kol kola girip yürümek gibi) hareket etmeleri engellenmeli, kendi başına hareketliliği artırılmalı; bağımsız hareketi geliştirmeye ve yeni normal dönemde görme engellilere nasıl yardımcı olunabileceği hakkında broşür ve video gibi materyaller hazırlanmalı; eğitsel materyaller tek kullanımlık olmalı, tek kullanımlık olamıyor ise kullanımdan önce ve sonra dezenfekte edilmeli gibi yöntemlerle yeni normal dönemdeki riskleri minimize etmek amaçlı çözümler oluşturulabileceği bildirildi. Dünyadaki örneklerin araştırılmasının önemli olduğu ifade edildi.
Rehabilitasyon merkezlerinin denetlenmesinde yetersizliklerin yaşandığı, merkezlerin denetlenmesinde gerekli özenin gerçekleştirilmesi gerektiği vurgulandı.
Yüz Yüze Eğitimde Öğretmen Deneyimleri:
İdari kadro tarafından hijyen maddelerinin konumlarının, nereden temin edileceğinin görme engelli öğretmenlere gösterilmesinin gerekliliği vurgulandı.
Sınıflarda sosyal mesafeyi ve hijyen tedbirlerini kontrol etme misyonu ders öğretmenlerine yüklenirse, görme engelli ders öğretmenlerinin bu konuya ilişkin ne tür önlemler alabileceğine dair kendilerini geliştirmeleri gerektiği dile getirildi.
Ortak kullanım alanları kullanılmadan önce ve kullanıldıktan sonra dezenfektanla veya kolonyayla temizlenmesi gerektiği ifade edildi.
Sınıf yönetiminde hijyene dair çözümlerin sınırlı kalabileceği, dokunsal iletişim riskli olduğundan sınıftaki hijyen kurallarının denetlenmesi ve tamamen sağlanmasının mümkün olamayabileceği belirtildi.
Yüz Yüze Eğitimde Veli Deneyimleri:
Kör veliler veya kör öğrencilerin velileri üzerinden değerlendirmeler
Kör velilerin gören çocuklarının uzaktan eğitim döneminde ne denli takip edip etmediklerine erişemedikleri, EBA sisteminin erişilebilir olmamasından dolayı görme engelli velilerin bu tür sınırlılıklarının olduğu ifade edildi.
Öğrencilerin sosyal mesafe ve sağlık bilgisi kurallarına uyması konusunda velilerin yönlendirmesinin elzem olduğu, öncelikle velilerin broşür, seminer ve video çekimleri gibi araçlarla hijyen, sağlık kuralları gibi alanlarda bilgilendirmelerinin okul psikolojik danışmanları ve sınıf öğretmenleri aracılığıyla yapılmasının önemli olduğu vurgulandı.
Tırnak yeme, maskenin yüzeyini elleme, gözüne dokunma, yüzüne dokunma, parmağını gözüne sokmaya ilişkin davranışların azaltılmasına yönelik çalışmaların okul psikolojik danışmanlarınca yürütülebileceği dile getirildi.
Salgın sürecinden önce de damgalanan görme engellilere ilişkin önyargıların bulaşma riskinin daha fazla olabileceği düşünülerek artabileceği, görme engellilerin bulundukları ortamdan dışlanabileceği; bu sorunların ortadan kaldırılabilmesi için okul yöneticilerine, engelli öğrencilere nasıl davranılacağı konusunda sunum, broşür, video kayıt gibi araçlarla bilgi paylaşımı yapılabileceği dile getirildi.
Görme engelli öğrenci velilerinin çocuklarını okula göndermeme çekincesi yaşayabileceğine değinildi ve veli ve öğrencilerin açık öğretime yönlendirilmeden önce öğrencinin örgün eğitime devam etmesini destekleyici çalışmalar yapılabileceği dile getirildi.
Siz de aylık online değerlendirme toplantılarımızda konuşulmasını istediğiniz bir konuda gündem önerisinde bulunmak için, gündem öneri formunu kullanabilirsiniz
Gündem önerin, konuşalım!