Mayıs 2017
Bu rapor, Sabancı Vakfı Hibe Programları tarafından desteklenen ve Eğitimde Görme Engelliler Derneği ile Engelsiz ODTÜ Topluluğu ortaklığında yürütülen “Engelli Üniversite Öğrencileri İnisiyatifi Projesi” bünyesinde oluşturulan Açık Öğretim ve Uzaktan Eğitim Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Raporda, çalışma grubunca tespit edilen erişilebilirlik sorunları ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri yer almaktadır.
1. Yapılan erişilebilirlik incelemeleri sonucunda, açık öğretim fakültesi öğrenci otomasyonunda görme engelli öğrencilerin sınav giriş belgelerini ekran okuyucu yazılımlar ile edinmeleri esnasında ve kayıt yenileme işlemleri/ onay ekranına gelindiğinde, ilgili onay düğmesine ulaşımda gerekli erişilebilirlik standartlarının sağlanmadığı gözlemlenmiştir.
2. E-Kampüs ders çalışma platformunda, etkileşimli e-kitap içeriklerinin ekran okuyucu yazılımlar ile okunamadığı saptanmıştır. Ayrıca mevcut ders kitaplarında bulunan görsellerin betimlemelerine yer verilmesi gerekmektedir.
3. Anadolu üniversitesi tarafından üretilmesi planlanan Daisy kitapların, görme engelli öğrencilere alternatif olarak sunulmasının daha yararlı olacağı; bu formatın ülkemizde yaygın olarak kullanılmamasından dolayı diğer kitap formatlarının (MP3, PDF) devamlılığının sağlanması gerektiği konusunda fikir birliği mevcuttur. Ayrıca sesli kitapların insan sesiyle oluşturulması ve görsellerin betimlemelerine yer verilmesi önem arz etmektedir.
4. Görme engelli öğrenciler tarafından derneğimize açık öğretim sınavlarında okuyucu kaynaklı mağduriyetlerin yaşandığı ile ilgili sıkça dönütler ulaşmaktadır. Sınavlar öncesinde, okuyuculara engelli öğrencilerin sınav süreci ile ilgili bilgilendirmeler yapılması gerektiği ve yine çeşitli derslerde (İngilizce, Osmanlı Türkçesi, Arapça, Fransızca.) yaşanan alansal okuma problemlerinin çözülmesine yönelik çalışmalar yapılması önem arz etmektedir.
5. Sınavlarda, şekil ve grafik içeren soruların dışında, muafiyet uygulanmaması gerekmektedir. Bununla birlikte, ders materyallerinde, özellikle şekilli soruların metin halinde betimlenmesiyle uzun vadede muafiyetin ortadan kaldırılması mümkün olacaktır.
6. Ders çalışmaya yardımcı video içeriklerinde işaret dili ve alt yazı ile sesli betimleme özelliğine yer verilmelidir.
7. Sınav binalarına ulaşımda ikamet adresine uzaklık ve fiziksel erişilebilirlik kaynaklı sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunların, sınav binalarının tespitinde engel gruplarının ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenmesiyle çözülmesi mümkündür.
8. Mevcut durumda; karşılaşılan sorunların daha net saptanması amacıyla, engelli öğrencilere yönelik durum analizi anketi düzenlenmesi yararlı olacaktır.
Tüm bu süreçlerin yürütülmesinde, Eğitimde Görme Engelliler Derneği bilgi birikimiyle işbirliği yapmaya hazırdır.